در آخرین یافته‌های فضاپیمای افق های نو نیوهورایزنز یک نمای نزدیک تازه در منطقه ای موسوم به قلب پلوتو ، دشتی یخ زده در پهنه‌ای
گسترده و بدون دهانه را نشان می دهد.این فضاپیما همچنین در یک بررسی متوجه شده که
پلوتو یک دُم پلاسما دارد ! در ادامه با گجت نیوز همراه باشید.در
تصویر ارسالی جدید فضاپیمای نیوهورایزنز ناسا، یک نمای نزدیک تازه از سطح پلوتو
دیده می شود که پهنه‌ای گسترده و بدون دهانه را نشان می دهد.این دشت پهناور که به
نظر نمی رسد بیش از ۱۰۰ میلیون سال سن داشته باشد، احتمالا هنوز در حال دگرگونی توسط
فرآیندهای زمین-شناختی است. این ناحیه ی یخ زده در شمال کوه های یخی پلوتو، در سمت
چپ مرکز ویژگی قلب-مانند آن جای دارد. گفتنی است این قلب به افتخار کلاید تامبا که
پلوتو را در سال ۱۹۳۰ یافت، به طور غیررسمی به نام Tombaugh
Regio یا “ناحیه ی تامبا” نامیده شده
جف مور، رهبر گروه زمین شناسی، ژئوفیزیک و تصویربرداری نیوهورایزنز (GGI) در مرکز پژوهشی ایمز ناسا در مافت فیلد کالیفرنیا می گوید:
توضیح این منطقه کار آسانی نیست. یافتن دشت های گسترده، بی دهانه، و بسیار جوان روی پلوتو فراتر از همه ی چشمداشت هاییست که پیش از گذر داشتیم.
این پهنه های یخ زده ی فریبنده -که همانند تَرک های گِلِ خشکیده روی زمینند- به طور غیررسمی “فلاته ی اسپوتنیک” خوانده شده (برگرفته از نام نخستین ماهواره ی ساخت بشر). این سطحی است که به بخش هایی با شکل های نامنظم شکسته شده. بخش ها که پهنای هر یک حدود ۲۰ کیلومتر است، با فرورفتگی هایی کم-ژرفا از هم جدا شده اند. درون برخی از این شیارها مواد تیره تری دیده می شود، در حالی که شیارهای دیگر تپه ها و بلندی هایی با خود دارند که گویا از سطح پیرامون برخاسته. در جاهای دیگر، میدان هایی از چاله های کوچک را می بینیم که احتمال دارد در پی فرآیندی به نام والایش (تصعید) پدید آمده باشند؛ در این فرآیند یخ ها یکراست از جامد به گاز تبدیل شده اند، مانند چیزی که در زمین برای یخ خشک روی می دهد.
دانشمندان دو نظریه برای پبدایش این بخش ها ارایه کرده اند. یک نظریه می گوید نامنظم بودن شکل آن ها می تواند به دلیل چگالش و انقباض مواد سطح باشد، مانند چیزی که به هنگام خشک شدن گِل روی می دهد. بر پایه ی نظریه ی دیگر، این بخش ها می توانند دستاورد پدیده ی همرفت باشد، مانند مومی که در یک لامپ آتشفشانی بالا می رود. روی پلوتو، همرفت می تواند درون لایه ی دی اکسید کربن، متان، و نیتروژن یخ زده ی سطح، و در اثر اندک گرمای درونی پلوتو رخ دهد.
در دشت های یخ زده ی پلوتو همچنین رگه های تیره ای دیده می شود که درازای هر یک به چند کیلومتر می رسد. این رگه ها به نظر می رسد همراستا با یکدیگرند و می توانند توسط بادهایی که بر روی سطح یخ زده می وزد درست شده باشند.
این عکس از “قلبِ قلب”، در روز سه شنبه، هنگامی که نیوهورایزنز ۷۷ هزار کیلومتر با پلوتو فاصله داشت گرفته شده و ویژگی هایی به کوچکی ۱ کیلومتر را نشان می دهد. دانشمندان ماموریت با دریافت نماهای استریوی پروضوح تری که نیوهورایزنز تا سال آینده از حافظه ی دیجیتالی خود بیرون کشیده و به زمین خواهد فرستاد، به چیزهای بیشتری درباره ی این سطح رازگونه پی خواهند برد.
دستگاه رالف (Ralph) نیوهورایزنز نشانه هایی از دی اکسید کربن یخ زده روی نیمه ی باختری قلب پلوتو یافته. پربندهای هم-مرکز نشانگر غلظت این یخ هستند که رو به درون افزایش می یابد. نیوهورایزنز این داده ها را در روز ۱۴ ژوییه گرد آورد و در آغاز روز ۱۶ ژوییه به زمین تراگسیلید.
گروه هوای (جَو) نیوهورایزنز هم هوای پلوتو را تا فراز ۱۶۰۰ کیلومتری سطح آن ردیابی کرده اند، که نشان می دهد هوای پر از نیتروژن پلوتو بسیار گسترده است. این نخستین مشاهدات از جو پلوتو در فرازهایی بیش از ۲۷۰ کیلومتر بالای سطح آنست.
گروه پلاسما و ذرات نیوهورایزنز ناحیه ای از گاز یونیده ی سرد و چگال را ده ها تا هزاران کیلومتر دورتر از پلوتو یافته: جو پلوتو که در اثر بادهای خورشید از آن جدا شده و به فضا رفته.
فرن بگنال، پژوهشگر دستیاد نیوهورایزنز از دانشگاه بولدر کلرادو می گوید:
این تنها نخستین نگاه وسوسه انگیز ما به محیط پلاسمای پلوتو است.
جیم گرین، مدیر دانش سیاره ای در مرکز فرماندهی ناسا در واشنگتن می گوید:
با نماهای آینه ی عقب نیوهورایزنز (نماهایی که از پشت سر از پلوتو می گیرد) سفر یک دهه ای آن به پلوتو هم به پایان خواهد رسید؛ ولی بازده علمی آن تازه آغاز شده. با دریافت داده های نیوهورایزنز تا سال آینده، یافته های ما هم ادامه خواهد یافت.
آلن استرن، سربازرس نیوهورایزنز از بنیاد پژوهشی جنوب باختر (SwRI) در بولدر کلرادو هم می افزاید:
ما تنها رویه ی کاوش های خود از پلوتو را خراشیده ایم، ولی دیگر برای من روشن شده که در شناسایی آغازین سامانه ی خورشیدی، بهترین ها برای دَم آخر مانده بوده.
اشاره به این که با کاوش پلوتو، گام نخست آشنایی انسان با سامانه ی خورشیدی هم به پایان می رسد
پرتره ای زیبا از پلوتو و شارون
فضاپیمای نیوهورایزنز ناسا در آخرین داده های ارسالی خود یک تصویر پرتره بسیار زیبا از پلوتو و بزرگترین ماه آن شارون یا کارن به زمین ارسال کرده است.
دُم پلاسمایی سیاره پلوتو !
فضاپیمای نیوهورایزنز منطقه ای از گازهای سرد و چگال یونیده را به فاصله ی هزاران کیلومتری آن سوی پلوتو یافته که در واقع جو خود این سیاره می باشد که توسط باد خورشیدی از آن جدا شده و به فضا رفته است.
در روندی که یک ساعت و نیم پس از نزدیک ترین گذر آغاز شد، یکی از دستگاه های فضاپیمای نیوهورایزنز به نام “باد خورشید پیرامون پلوتو” (SWAP) ، حفره ای را در باد خورشیدی -شاری از ذرات با بار الکتریکی که از خورشید بیرون می زند- مشاهده کرد که از ۷۷ هزار کیلومتری تا ۱۰۹ هزار کیلومتری آن سوی پلوتو گسترده شده بود. داده های SWAP نشان می داد این حفره انباشته از یون های نیتروژن است که با هم یک دنباله یا “دُم پلاسما” ساخته اند که با ساختار و درازای نامشخص در پشت پلوتو کشیده شده.
چنین دم های پلاسمایی در سیاره هایی مانند ناهید و بهرام هم دیده شده. برای پلوتو که هوایی به طور عمده نیتروژنی دارد، این دُم در واقع از مولکول های نیتروژنی درست شده که توسط پرتوی فرابنفش خورشید یونیده شده اند و سپس باد خورشیدی آن ها را به گرفته و “پس رانده” و همین دُم پلاسمایی که نیوهورایزنز یافته را آفریده اند. این فضاپیما پیش از رسیدن به نزدیک ترین فاصله، با دستگاه “طیف سنج بررسی علمی ذرات پرانرژی پلوتو” خود (PEPSSI) یون های نیتروژنی را در آن سوی پلوتو ردیابی کرده بود که پیش-نمونه ای از جو گریزنده ی آن را به ما نشان می داد.
شکل گیری دم پلاسما تنها یکی از جنبه های بنیادین برهم کنش پلوتو با باد خورشید است و سرشت آن را چندین عامل که هنوز چندان سنجیده نشده اند تعیین می کنند. از میان آن ها، شاید مهم ترینشان نرخ دسترفت جَوی باشد. فرن بجنال، پژوهشگر دستیار نیوهورایزنز از دانشگاه بولدر کلرادو می گوید: «این تنها نخستین نگاه وسوسه انگیز ما به محیط پلاسمای پلوتو است.» بجنال که رهبری گروه ذرات و پلاسمای نیوهورایزنز را به عهده دارد می افزاید: «ما در ماه اوت داده های بیشتری به دست خواهیم آورد که می توانیم با افزودن آن ها به سنجش های جوی دستگاه های آلیس (Alice) و رکس (Rex)، نرخ دسترفت جو پلوتو را تعیین کنیم. ما با دانستن این نرخ می توانیم به پرسش های برجسته درباره ی فرگشت جو و سطح پلوتو پاسخ دهیم و ببینیم برهم کنش باد خورشید با آن تا چه اندازه مانند این پدیده در بهرام است.»
پروازی کوتاه بر فراز کوه و دشت های سیاره پلوتو
این پویانمایی از عکس هایی که فضاپیمای نیوهورایزنز به هنگام گذشتن از نزدیک ترین فاصله ی پلوتو گرفته بود درست شده و یک شبیه سازی از پرواز بر فراز کوهستان نورگای و فلاته ی اسپوتنیک روی این سیاره ی کوتوله را نشان می دهد.
گفتنی است کوهستان نورگای به افتخار تنزینگ نورگای، یکی از دو تنی که برای نخستین بار به ستیغ کوه اورست رسیدند به این نام خوانده شده و فلاته ی اسپوتنیک هم نام خود را از نخستین ماهواره ی ساخت بشر گرفته.
فضاپیمای نیوهورایزنز این عکس ها را در روز ۱۴ ژوییه، با دوربین شناسایی برد بلند خود (لوری، LORRI) و از فاصله ی ۷۷ هزار کیلومتری سطح پلوتو گرفته بود. در این نماها، ساختارهایی به کوچکی حدود ۱ کیلومتر را می توان دید.
